- сӱмыралаш
- Г. сӹмӹрӓ́лӓш -ам однокр.1. свалить, повалить; заставить упасть на землю. Пушеҥгым сӱмыралаш свалить (повалить) дерево; маскам сӱмыралаш свалить медведя.□ Шыжым, тӱшкашке ушнен, --- кугу янлыкым сӱмыралаш лиеш. М. Рыбаков. Осенью, объединившись, большого зверя можно свалить. Ср. йӧрыкташ.2. свалить, сбросить; сложить разом что-л. куда-л. Самосвал ошмам сӱмырал кодыш. Самосвал свалил песок. Рокым, имне дене шупшыктен, тошто пӱя ӱмбак сӱмырал ястарат. «Мар. альм.». Землю привозят на лошадях и сваливают на старую запруду.3. перен. свалить, свергнуть, устранить, победить. Иквереш лиймек, Иван Семёнычшымат сӱмыралына. Пеш кугу тӧра лийын. Ю. Артамонов. Как только мы все будем заодно, и Ивана Семёныча свалим. Слишком большим начальником стал.4. перен. разг. свалить; сложить ответственность на кого-что-л. (Могаев) кузежым-можым шкат пала, а уло титакым весын ӱмбак сӱмыралнеже. М. Казаков. Могаев и сам знает, что к чему, а всю вину хочет свалить на другого.// Сӱмырал(ын) пышташ1. свалить, обрушить что-л. на что-л. Пӱтынь сарай левашым йӱлышӧ корма ӱмбаке сӱмырал пышташ гын, тул пызырналтеш, пич каен йӧрен кертеш. М. Шкетан. Если крышу сарая целиком свалить на горящие корма, огонь будет подавлен и может потухнуть без доступа воздуха. 2) свалить с ног. Чер таза еҥымат сӱмырал пыштен кертеш. Болезнь может свалить и здорового человека. Сӱмырал(ын) шуаш (кудалташ) свергнуть, низложить, лишить власти. Калык кугыжам сӱмырал шуэн. Народ сверг царя.
Марийско-русский язык (Марла-рушла мутер). 2009.